حکمت های نهج البلاغه
حکمت 15
روش برخورد با فریب خوردگان
درود خدا بر او , فرمود : هر فریب خورده ای را نمی شود سرزنش کرد
حکمت 41
راه شناخت عا قل و احمق
قلب احمق در دهان او, و زبان عاقل در قلب او قرار دارد
حکمت 177
روش برخورد با بدان
بدکار را با پاداش دادن به نیکوکار آزار ده
حکمت 196
عبرت اموزی از اتلاف مال
مالی که نابودی آن تو را پند می دهد , از دست نرفته است
حکمت 197
روش درمان روح
این دل ها همانند تن ها خسته می شوند , برای نشاط آن به سخنان تازه حکیمانه روی بیاورید
حکمت 206
ره آورد حلم و بردباری
نخستین پاداش بردبار از بردباریش آن است که مردم در برابر نادان , پشتیبان او خواهند بود
حکمت 212
خود پسندی آفت عقل
خود پسندی یکی از حسودان عقل است
حکمت 248
تقویت خوشبینی ها
چون کسی به تو گمان نیک برد , خوشبینی او را تصدیق کن
ترجمه خطبه 234
علل تفاوت میان انسان ها
علت تفاوت میان مردم , گوناگونی سرشت آنان است زیرا آدمیان در آغاز , ترکیبی از خاک شور وشیرین , سخت و نرم , بودند پس آنان به میزان نزدیک بودن خاکشان با هم , و به اندازه دوری آن از هم دور و متفاوتند .
یکی زیباروی و کم خرد , دیگری بلند قامت و کم همت , یکی زشت روی و نیکوکار , دیگری کوتاه قامت و خوش فکر , یکی پاک سرشت و بداخلاق , دیگری خوش قلب و آشفته عقل , و آن دیگری سخنوری دل آگاه است
این خطبه اشاره به موارد زیر دارد :
1- اشاره به علم نژاد شناسی
2- اشاره به علم شکل شناسی و قیافه شناسی
3- بسیاری از مشکلات علمی نسبت به پیدایش نژادها و تفاوت های روانی و جسمی انسان ها را برطرف می سازد , و شبهات مربوط به عدل الهی را پاسخ می دهد که تفاوتهای , علل و عوامل طبیعی داشته و به انتخاب و اختیار و نوع تغذیه و شرایط جغرافیای محیط زیست ارتباط دارد .
ترجمه خطبه 225
یاری خواستن از خدا در مشکلات اقتصادی
خدایا آبرویم را با بی نیازی نگه دار , و با تنگدستی شخصیت مرا لکه دار مفرما , که از روزی خوران تو روزی خواهم , و از بدکاران عفو و بخشش طلبم . مرا در ستودن آن کس که به من عطایی فرمود موفق فرما , و در نیکوهش آن کس که از من دریغ داشت آزمایش فرما , در صورتی که در پشت پرده , اختیار هر بخشش و دریغی در دست تو است و تو بر همه چیز توانایی